รอบรั้วการศึกษา I หอยแก้วน้อย…หอยทาก(จิ๋ว)ชนิดใหม่ของโลก

นักวิจัยจากมหาวิทยาลัยมหาสารคาม (มมส) และมหาวิทยาลัยราชภัฏเลย ค้นพบหอยทากบกชนิดใหม่ของโลก ภายใต้ชื่อ”หอยแก้วน้อย”

การค้นพบครั้งนี้เป็นงานวิจัยระดับปริญญาเอก หลักสูตรปรัชญาดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาชีววิทยา คณะวิทยาศาสตร์ มมส. ของ ดร.กิตติ ตันเมืองปัก จากมหาวิทยาลัยราชภัฏเลย โดยมี ผศ.ดร.ชนิดาพร ตุ้มปี่สุวรรณ และอาจารย์ ดร.ศักดิ์บวร ตุ้มปี่สุวรรณ ภาควิชาชีววิทยา คณะวิทยาศาสตร์ มมส ร่วมกันเป็นอาจารย์ที่ปรึกษาวิทยานิพนธ์ ซึ่งได้ตีพิมพ์ผลงานวิจัยในวารสาร Molluscan Research ในปี ค.ศ.2017

ดร.กิตติ กล่าวว่า หอยทากบกชนิดใหม่นี้ คือ “หอยแก้วน้อย” มีชื่อวิทยาศาสตร์ คือ Sesara triodon Tanmuangpak & Tumpeesuwan, 2017 เป็นหอยที่มีเปลือกขนาดเล็ก รูปร่างแบน แข็ง เรียบ และใส (ขนาดของเปลือกประมาณ 6-12 มิลลิเมตร) โดยบริเวณขอบปากเปลือกด้านในมีการสร้างติ่งยื่นออกมามีลักษณะคล้ายมีฟัน 3 ซี่ จึงเป็นที่มาของชื่อวิทยาศาสตร์ว่า “Sesara triodon” ซึ่ง “triodon” หมายถึงฟัน 3 ซี่

“หอยแก้วน้อย” Sesara triodon Tanmuangpak & Tumpeesuwan, 2017 พบได้เฉพาะที่เขาหินปูนบริเวณภูผาล้อม จ.เลย โดยที่หอยทากในสกุล Sesara เคยศึกษาและมีรายงานในประเทศไทยมาแล้วสองสปีชีส์ ได้แก่ S.parva Solem, 1966 ที่ดอยสุเทพ จ.เชียงใหม่ และ S.megalodon Blandford, 1902จ.พิษณุโลก ซึ่งหอยทากทั้งสองสปีชีส์ มีฟันบริเวณปากเปลือก 2และ4ซี่ ตามลำดับ ส่วน “หอยแก้วน้อย” S. triodon Sesara triodon Tanmuangpak & Tumpeesuwan, 2017 มีฟันบริเวณปากเปลือก 3 ซี่ นอกจากลักษณะภายนอกที่ต่างจากหอยในสกุลเดียวกันแล้ว

จากการศึกษาลักษณะทางกายวิภาคศาสตร์ระบบสืบพันธุ์ (genital system) และรูปร่างลักษณะของแผ่นฟัน (radula) ก็มีความต่างกัน ซึ่งข้อมูลทั้งสองส่วนนี้นำมาสนับสนุนข้อมูลทางสัณฐานวิทยาของเปลือกจนสามารถแยกออกเป็น…หอยทากสปีชีส์ใหม่ของโลกได้

ผศ.ดร.ชนิดาพร กล่าวเสริมว่า การค้นพบหอยแก้วน้อย ซึ่งเป็นหอยทากบกชนิดใหม่ของโลก ในภาคตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศไทย เป็นสิ่งบ่งชี้ว่าพื้นที่นี้ยังมีความหลากหลายทางชีวภาพที่ซ่อนเร้น รอการค้นพบอีกมาก นอกจากนี้ข้อมูลจากการวิจัยนี้ยังสามารถใช้เป็นตัวอย่างในการสอนวิชาสัตวภูมิศาสตร์ (Zoogeography)ได้เป็นอย่างดี